Nowa metoda rekultywacji terenów zdegradowanych w rejonie KWB Konin
z zastosowaniem uprawy konopi włóknistych

Akronim Projektu: EKOHEMPKON   Nr Projektu: LIFE11 ENV/PL/445

W styczniu 2016 roku w ramach zadania B1 w zakresie rekultywacji pobrano do badań próby gleby celem sporządzenia map zasobności i zmienności glebowej. Otrzymane wyniki w zestawieniu z danymi z lat ubiegłych służą do obrazowania postępów prowadzonej rekultywacji.

Przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych przed rozpoczęciem zabiegów w bieżącym roku agrotechnicznym.

zimzim

W marcu rozpoczęto obserwację bytowania populacji ptaków. Po okresie zimowym zaobserwowano kilka gatunków ptaków, min. Skowronek (Alauda arvensis), Potrzeszcz (Emberiza calandra), Makulągwa zwyczajna  (Linaria cannabina).

W kwietniu wysiano nawozy zgodnie z planem nawożenia w bieżącym roku realizacji projektu.

Podobnie jak w roku poprzednim zastosowano nawożenie:

azotem (N) w ilości pod konopie 150 kg N/ha, pod lucernę nie stosowano nawożenia azotem. Nawożenie fosforem (P2O5) - takie samo pod konopie i  lucernę w ilości 150 kg P2O5/ha oraz nawożenie potasem (K), takie samo pod konopie i lucernę w ilości 215 kg K/ha.

naw

naw

naw

 naw

Na tak przygotowane pola wysiano nasion konopi odmiany Białobrzeskie oraz nasiona lucerny.

W bieżącym roku zgodnie z założeniami projektowymi dokonano zamiany pól, na części pola na której wcześniej wysiana była lucerna zasiano konopie a na polu pod konopiami wysiano lucernę.

Na polach na których wysiano lucernę oraz konopie założono stanowiska doświadczalne do obserwacji rozwoju systemu korzeniowego roślin wykorzystywanych w rekultywacji.

Prowadzono obserwację populacji ptaków. Na terenach rekultywowanych sukcesywnie pojawiają się ptaki z migracji zimowo wiosennej. Zaobserwowanymi nowymi (w tym roku) gatunkami były: Białorzytka zwyczajna (Oenanthe oenanthe), Pokląskwa (Saxicola rubetra) oraz Sieweczka rzeczna (Charadrius dubius).

Na początku maja wykonano dokumentację zdjęciową plantacji kilka dni po siewie konopi włóknistych oraz lucerny siewnej. Celem wyrównania powierzchni oraz skruszenia skorupy glebowej na części na której wysiano nasiona lucerny przeprowadzono zabiegi uprawowe wałowania pola.

maj

 maj

Tereny rekultywowane po siewie roślin (p.m. oraz p.d.).

maj

maju trzykrotnie prowadzono obserwacje populacji ptaków. Pojawiły się kolejne gatunki wracające z zimowisk – gąsiorek i jarzębatka. Najliczniejszym gatunkiem, jak w ubiegłych miesiącach był skowronek.

W formie wygłoszonego referatu przedstawiono tematykę projektu na zorganizowanej w dniach 4 – 7 maja br. XXII Konferencji Remedjacja, rekultywacja i rewitalizacja. Konferencja odbyła się w  Kołobrzegu. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele świata nauki zajmujący się tematyką remedjacji oraz rekultywacji, przedstawiciele przemysłu działający w tej branży oraz przedstawiciele jednostek państwowych min. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

now

Realizowany projekt w formie wygłoszonych referatów promowano również na:

- zorganizowanym w dniu 14 maja br. w Poznaniu Festiwalu konopnym wygłoszono referat pt. „Kierunki wykorzystania biomasy  konopi włóknistych”,

- zorganizowanej w dniu 21 maja br. w Żyrardowie imprezie Święto lnu wygłoszono referat pt. „Rośliny włókniste dla środowiska”.

W czerwcu br. w ramach lustracji określono rozwój roślin we wstępnej fazie wegetacji po wykonanej w br. agrotechnicznym zamianie pól. Na polu na którym przez trzy lata uprawiano konopie w tym roku wysiano lucernę a na terenach po lucernie uprawiane są konopie. W wstępnej fazie wegetacji nie zauważono oddziaływania wcześniej uprawianych roślin na obecnie wysiane na danym stanowisku. Prowadzoną lustrację połączono z obserwacją systemu korzeniowego lucerny oraz konopi.

cz

cz

Lucerna i konopie, tereny rekultywowane pole p.m. - czerwiec 2016.

cz

cz

Wschody lucerny oraz konopie, tereny rekultywowane pole p.d. - czerwiec 2016.

cz

cz

Obserwacja rozwoju systemu korzeniowego na terenach rekultywowanych - czerwiec 2016.

Na dwudziestej międzynarodowej konferencji Renewable Resources and Plant Biotechnology NAROSSA 2016 wygłoszono referat pt. Remediation of lignite post-mining areas by cultivation of industrial hemp and alfalfa – project continuation. Konferencja odbyła się 13 czerwca br. w Magdeburgu, Niemcy.

W pierwszej i drugiej połowie lipca 2016 r. przeprowadzono lustrację terenów rekultywowanych połączoną z wykonaniem dokumentacji zdjęciowej.

Prowadzono obserwację rozwoju systemu korzeniowego konopi włóknistych oraz lucerny siewnej. Pomiary prowadzono w dwóch lokalizacjach. Pomiędzy obserwacjami przeprowadzonymi w pierwszej oraz drugiej połowie miesiąca zaobserwowano przyrost masy korzeniowej.

Dodatkowo celem uzupełnienia badań prowadzone są obserwacje porównawcze zachowania systemu korzeniowego konopi włóknistych na terenach rolniczych oraz w miejscu prowadzonej rekultywacji. Wstępne obserwacje potwierdzają odmienne zachowanie się części podziemnej roślin na terenach rolniczych i terenach pokopalnianych. Na terenach pokopalnianych ubogich w składniki pokarmowe korzenie obserwowanych roślin rozrastają się w większym stopniu.

l

 l

Lucerna, poprzerastana przez komosę białą – pierwsza połowa lipca 2016, pole p.m. i p.d.

l

l

Konopie – pierwsza połowa lipca, pole p.m. i p.d.

W drugiej połowie lipca na polach rekultywowanych, na których uprawiana jest lucerna z uwagi na przerastanie lucerny przez chwasty, głównie komosę białą (Chenopodium album L.) przeprowadzono zabiegi koszenia. Koszenie ograniczyło rozrastanie się chwastów, które mogły doprowadzić do zaduszenia wysianej w tym roku agrotechnicznym lucerny.

l

l

Odrastająca po zabiegach koszenia lucerna – druga połowa lipca, pole p.m. i p.d.

k

k

Konopie, druga połowa lipca 2016 – pole p.m. i p.d.

kkkk

Rozwój systemu korzeniowego roślin uprawianych na terenach rekultywowanych: od lewej: 1 – konopie włókniste, pierwsza połowa lipca, 2 – konopie włókniste druga połowa lipca, 3 – lucerna siewna, pierwsza połowa lipca, 4 – lucerna siewna, druga połowa lipca. 

Obserwacje populacji ptaków w miesiącu lipcu wykazały, że ptaki zakończyły pierwsze lęgi. Pojawiły się osobniki młodociane np. pliszek żółtych i siwych. Niektóre gatunki natomiast zniknęły i nie są już notowane np. sieweczka rzeczna, która była wcześniej regularnie obserwowana na polu dużym. Jednocześnie pojawiły się już pierwsze gatunki migrujące – jak np. krwawodziób.

Po raz pierwszy od momentu podjęcia obserwacji awifauny na polach doświadczalnych zanotowano obecność kuropatwy.

Celem wyrównania przyrostów biomasy lucerny w sierpniu wykonano zabiegi rolnicze związane z jej pielęgnacją. Zabiegi polegały na podkoszeniu lucerny oraz usunięciu pozostałości pojawiających się chwastów.

 

Realizowany projekt promowano na zorganizowanych „dniach pola konopnego”, które odbyły się w Hanffaser Uckermark e.G, Prenzlau w Niemczech.

niemcy

 

W dniu 28 sierpnia tematykę projektu przedstawiono podczas wizyty w Instytucie delegacji z Heilongjiang Academy of Agricultural Sciences z Chin.

chiny

We wrześniu przeprowadzono liczenie ptaków na powierzchniach doświadczalnych. Liczenie wykazało, że większość gatunków migrujących odleciała już na zimowiska. Z gatunków odlatujących na zimę, na polach doświadczalnych stwierdzono jeszcze jedynie trzy gatunki: makolągwę, żerującą z dzwońcami i mazurkami na dojrzałych już nasionach konopi, skowronka oraz dymówkę. Stwierdzono również obecność potrzosa.

Tematykę projektu w formie wygłoszonej prezentacji przedstawiono na zorganizowanej 19 września w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi konferencji pt. ”Konopie - uprawa, przetwórstwo, wielokierunkowe wykorzystanie i potencjał medyczny”.

20 września odbyła się wizyta osoby monitorującej projekt (Pan dr Dariusz Kobus).

m

m

mm

W październiku określono wydajność uprawianych konopi. Średnia ilość biomasy konopi z terenów rekultywowanych wynosiła odpowiednio 6877 kg/ha na polu oznaczonym jako p.m. oraz 5916 kg/ha na polu oznaczonym jako p.d.

Wykonano prace związane z koszeniem konopi. Podobnie jak w latach ubiegłych konopie skoszono przy użyciu kosiarki wyposażone w trzy listwy tnące, przecinającej łodygę konopi w trzech miejscach. Po skoszeniu biomasę konopi przyorano rozpoczynając prace związane z przygotowaniem rekultywowanych terenów do okresu zimowego.

Promocję projektu w formie stoiska wystawienniczego prowadzono na międzynarodowych targach poświęconych ochronie środowiska Pol Eco System 2016. Targi odbyły się w dniach 11 – 14 października w Poznaniu.

W ramach targów odbyły się polsko - niemieckie rozmowy kooperacyjne poświęcone tematyce realizowanego projektu. Rozmowy prowadzono z przedstawicielami Ruhr University of Bochum-FacultyEnvironmental Engineering and Ecology oraz Eberswalde University of Sustainable Development -Faculty Forest and Environment/ Section Agrar Wood + Faculty of Wood Engineering.

Na stoisku goszczono przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki Indii, któremu przedstawiono tematykę projektu.

Informacje o projekcie w formie wywiadu ukazały się w Poznańskim Radiu Merkury w Porannym magazynie rolniczym. Dziennikarze z ukraińskiej telewizji przeprowadzili wywiad z wykonawcami projektu.

polekopoleko

Zorganizowano seminarium  promujące projekt. Seminarium pt. Nowa metoda rekultywacji terenów zdegradowanych w rejonie KWB Konin z zastosowaniem uprawy konopi włóknistych odbyło się w ramach Targów PolEcoSystem 12 października w Poznaniu. Seminarium było otwarte, wzięli w nim udział goście targowi, przedstawiciele jednostek samorządu oraz pracownicy i studenci Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

poleko

poleko

Projekt promowano na zorganizowanej przez Instytut Nowych Syntez Chemicznych, International Conference on Supercritical Fluid Technologies and Applications ICSFTA 2016, która odbyła się w dniach 20 – 21 października w Puławach.

po

Promowano projekt w postaci zaprezentowanego posteru na konferencji szkoleniowej pt.: "Stan i perspektywy upraw zielarskich w Polsce". Konferencja zorganizowana przez Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich we współpracy z Polskim Komitetem Zielarskim w dniu 14 grudnia adresowana była do rolników i doradców rolnych. Konferencję honorowym patronatem obiją Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 

p